پس از تسهیل وضعییت و شرایط قرنطینه در قرقیزستان در ماه ژوئن، رشد شدید و صعودی کرونا در قرقیزستان شروع شد و سیستم و کادر بهداشتی این جمهوری عملا غافلگیر شد. مردم از اینکه نمی توانند به کمک های پزشکی مناسب دست یابند؛ گله داشتند و در شبکه های اجتماعی ویدئوهایی از مرگ مبتلایان به کرونا در آستانه ورودی بیمارستانها و مراکز درمانی منتشر می شد.
اینجا داوطلبان بودند که به کمک مردم رسیدند و در حقیقت بخشی از وظایف دولت را بر عهده گرفتند.
شب ۱۴ ژانویه، آدینای مورزابیک اوا دختر ۲۱ ساله، دانشجوی سال پنجم آکادمی دولتی پزشکی قرقیزستان در بیشکک درگذشت. وی همچون سایر دانشجویان دانشگاه های پزشکی، در اوج بیماری همه گیر به پزشکان کمک می کرد. آدینای در یکی از بیمارستان های پایتخت به عنوان پرستار داوطلب به پزشکان کمک می کرد. حال او پس از کارمداوم ۱۲ ساعته بدتر شد. دختر به احیای قلبی نیاز داشت ولی در بیمارستان دستگاه های مورد نیاز برای احیا وجود نداشت و آمبولانس هم هنوز نیامده است. در وزارت بهداشت پس از کالبدشکافی اعلام کردند که آدینای ذات الریه دو طرفه داشت، ولی نزدیکان او گفتند که آدینای سالم بود.
بکذات عبدالرحمان اف همکلاسی آدینای می گفت: "از ما خواستند که به بیماران کرونایی کمک کنیم و ما آمادگی خود را برای هر گونه کمک اعلام کردیم. ولی ما هیچ تشخیص پزشکی ندادیم و هیچ کس به ما نگفته بود که در اینجا جا بیمارانی که ۷۰ درصد مشکلات ریوی دارند؛ بستری می شود. ما ۱۸-۱۲ ساعت با لباس های غیر استاندارد و عرق خورده کار می کردیم."
در اوایل ماه ژوئیه کاملا مشخص شد که سیستم بهداشت کشور توانایی و یارای مقابله با شیوع و گسترش کرونا را ندارد. بیمارستان هایی که از قبل پیش بینی شده بودند به سرعتبا انبوه مراجعان مبتلا پرمی شد، دستگاه های پزشکی برای تشخیص ویروس بسیار اندک بود و آمبولانس به تمام تماس ها نمی رسید.
ایگور باریس اف، رئیس بخش احیای قلب آمبولانس شهر بیشکک در تاریخ ۲۶ ژوئن در توییتر نوشت: "آنچه اینک اتفاق می افتد، یک فاجعه عظیم است. وضعیت هر روز سنگین تر و شدیدتر می شود. تا به حال چنین اتفاقی نیفتاده بود. فاجعه!"
قرنطینه در کشور نسبتا موفق بوده است- در زمان قرنطینه تا ماه می تنها ۱۲ نفر بر اثر ابتلا به کرونا فوت کرده بود، ولی اقتصاد کشور عملا فلج ش و کسری بودجه به یک پنجمرسید.. ولی پس از تسهیل شرایط قرنطینه آمار ابتلایان به کرونا و مرگ و میز ناشی از آن چندین برابر افزایش یافت.
باریس اف همچنین نوشته بود که در شهر بیشکک با جمعبیتی در حدود یک میلیون نفر تنها ۴۰ تیم آمبولانس وجود دارد- یعنی چهار برابر کمتر از حد لازم می -. بیماران به آمبولانس ها و به خطوط تلفن وزارت بهداشت زنگ می زدند، ولی آنها حتی نمی رسیدند به همه تماس های تلفنی مردم پاسخ دهند.
در همان زمان در شهربیشکک نخستین گروه های سیار داوطلبان تشکیل شد و از طریق دستگاه اکسیژن تا آمدن آمبولانس از تنفس بیماران پشتیبانی می کردند.
سافیا آیدانا مورزایوا دختر ۲۴ ساله در یکی از این گروه های سیار داوطلبان فعالیت کرده است. وی بیش از ۵ سال در بنیادهای خیریه مختلف فعالیت کرده ولی آموزش پزشکی ندارد. او می گوید: "قبل از شیوع ویروس کرونا در رستوران کار می کردم، ولی پس از شروع قرنطینه از رستوران رفتم و به تیم داوطلبان ملحق شدم. در یک روز بیش از ۱۰ بار با تماس های بیماران می رفتیم، چند بار دیدم که چگونه مردم می میرند. گاهی اوقات به آدرس بیمار می آمدیم ولی یکی از نزدیکان بیمار به ما می گفت که ما نرسیدیم، بیمار فوت کرده است. "
در آن روزها در تیم سیار بیش از ۲ هزار داوطلب کارمی کردند و آنها مجهز به ۱۲ ماشین و ۳۰ دستگاه اکسیژن بودند. برای خرید دستگاه اکسیژن همه از مردم عادی گرفته تا صاحبان کسب و کار مشهور کمک می کردند.
"می خواستیم کمک کنیم ولی نمی دانستیم چطور"
در مناطق و شهرهای کشور که بیشتر به دستگاه ها و پزشکان نیاز داشتند، وضعیت بدتر بود. عادل اجیبایف رئیس جنبش داوطلبان "کمک به ایسیکول" گفت: "هنگامی که ما کمک های خود را شروع کردیم، بیمارستان های ایسیک کول نه تختخواب برای بستری د اشتند و نه دستگاه های مورد نیاز در این زمینه. . در یکی از بیمارستان های این استان، رئیس بیمارستان بستری شد، یک پزشک فوت کرد و چندین پزشک دیگر نیز به کرونا مبتلا شدند بعضا هم پزشکی برای معالجه و درمان بیماران وجود نداشته است. سرانجام توانستیم به وزارت بهداشت مراجعه کنیم و آنها برای ما پزشک فرستادند. "
پزشکان قرقیزستان خودشان بیشتر از ویروس کرونا آسیب دیده اند: طبق اطلاعات رسمی از اوایل شیوع ویروس کرونا حدود ۳ هزار نفر از کارکنان سیستم بهداشت و درمان قرقیزستان (حدود ۲۱ درصد پزشکان در کشور) به ویروس مبتلا و بیش از ۷۰ پزشک فوت کردند.
وزارت بهداشت در ماه مارس حساب ویژه ای را برای مبارزه با ویروس کرونا باز کرده است. در نتیجه بیش از ۳۰۰ میلیون دلار جمع اوری شده است، ولی دولت بخش زیادی آن را به خاطر کسری بودجه به پرداخت حقوق کارمندان دولت و پول بازنشستگی از جمله به پزشکان و مدرسان اختصاص داده است. بخشی دیگر از این بودجه برای حمایت از کسب و کارهای کوچک و متوسط هزینه شد و تنها ۴۴ میلیون دلار برای امور بهداشت و درمان صرف شده است.
در زمان قرنطینه دولت مانند سایر کشورهای جهان حتی یک بیمارستان ویژه احداث نکرد. ساخت و ساز بیمارستان عفونی را در کشور پس از اوج بیماری شروع کردند. همچنین دولت وعده داده بود که مبلغی را برای پزشکان مریض و برای خانواده های پزشکانی که فوت کرده اند پرداخت کند، ولی هیچ مبلغی برایشان پرداخت نشده است..
نرگس صدیق اوا رئیس یکی از جنبش های داوطلبان گفت: "افراد زیادی می خواستند در ابتدای اوج گرفتن کرونا به پزشکان کمک کنند، ولی نمی دانستند چگونه و چطور کمک کنند، بنابراین همه کار را انجام می دادند، برخی دستگاه می خریدند، برای پزشکان غذا درست می کردند، برای بیمارستان ها داروها می خریدند و توزیع می کردند و بیشتر کار یکدیگر را تکرار می کردند و هماهنگی وجود نداشت."
وی در ادامه گفت: "به عنوان مثال در یکی از صفحات خبرگزاری های محلی نوشته بودند که پزشکان در بیمارستان روستای ورونسوفکو (یکی از روستاهای اطراف شهر بیشکک) به غذا نیاز دارند، سپس مسئله غذا حل شد. هنگام صحبت تلفنی با رئیس آن بیمارستان، گفت که غذا هم برای بیماران و هم برای کارمندان بیمارستان کافی شده است و به جای غذا نیاز به تجهیزات حفاظت شخصی نیاز دارند. ولی خود مقاله چندین روز در شبکه های اجتماعی مورد بحث و گفتگو بوده است."
به گفته صدیق اوا دولت برای کنترل چنین مسائل بایستی یک نهاد هماهنگی تاسیس می کرد. توزیع کمک های خیریه آشفته است و بیشتر بستگی به رئیس بیمارستان دارد.
منبع:
نظر شما